In 1543
Tijdens het innen van de 10e penning in 1543 wordt als bewoner “Jan Knijff apteeker” genoemd. Hij betaalde 30 pond huur per jaar.
In 1561 is mr. Zweer hier te vinden. De toevoeging “mr.” kan erop duiden dat het om een een chirurgijn gaat. Een chirurgijn deed het praktische medische werk, onder toezicht en vaak in opdracht van een medicus, zoals aderlaten, operatieve ingrepen, klisma’s geven, kiezen trekken, etc. In 1585 wordt de weduwe van mr. Zweer Lambrechtsz  als eigenares vermeld, en na haar de weduwe van de chirurgijn Jan IJsbrantsz.
Zij verhuurt in 1600 het pand aan de suikerbakker Adriaen Heindricxz. Het heeft dan 3 haardsteden en 1 ‘forneys’. In die tijd was dat veel. Het ging dus om een flink huis.
Het lijkt vreemd: een suikerbakker met een oven na een apotheker en een chirurgijn. Maar apothekers verkochten toen behalve geneesmiddelen, kruiden en specerijen ook koek, wijn, confituren, suiker en banketwerk, zodat een suikerbakker als opvolger niet hoeft te verbazen.

Anatomie van Leyden
Of alle eigenaren ook in het huis woonden (en werkten) is niet altijd bekend. Maar Assueres van Moerkercken had als chirurgijn in het voorhuis zijn winkel met  “zoo instrumenten, glasen, potten, beckers en andere tot de chirurgie dienende”. In het vertrek hing  ook een prent van de Anatomie van Leyden.

Van Moerkercken had een prent van de Anatomie van Leyden in zijn voorhuis hangen. (Collectie Museum Boerhaave)

Van hem weten we meer: hij trouwde 1607 met Magdalena Vatenel uit Brugge en in 1615 voor de tweede keer met brouwersdochter Engeltje van der Houve. Het huis was bij de overname met diverse renten belast, waaronder een jaarlijkse rente van honderd gulden voor de weeskinderen van mr. Gerrit IJsbrantsz en een rente van  18,50 gulden per jaar voor mr. Pieter van Foreest, die tijdens zijn verblijf in Delft de stadsdokter was.
Vanaf 1608 was Van Moerkercken ook chirurgijn van het Armen Weeshuis binnen Delft, waar hij volgens contract alle gebreken die daar zouden voorvallen, zoals ‘gebroecke beenen, armen, schuerbuijck, kinderpocken ende anderde, geen gebreck ofte accident uijtgesondert’ op verzoek diende te behandelen. Hij kreeg een jaarsalaris van 22 carolus guldens. Hij overleed in 1626 en werd begraven in de Oude Kerk. In de inventaris van zijn nalatenschap staat een lijst van 33 “jaarklanten” die hij dagelijks schoor onder wie vele namen van bekende welgestelde Delftse families.

Van Van Moerkercken is ook nog een lijstje met onbetaalde rekeningen bewaard gebleven. Uit die lijst kan worden afgeleid wat het kostte om een bepaalde kwaal te laten behandelen. Goedkoop was dat zeker niet. Er waren kennelijk behoorlijk wat patiënten, die geen zin hadden om te betalen, of die simpelweg het geld niet hadden. Molenaar Daen Lucasz uit de Klocksteeg bleef drie gulden schuldig voor de behandeling van “qaetfuer” op zijn arm. De zoon van Arent Wittekind, die naast de Nieuwe Kerk woonde, moest wel zeven gulden betalen voor dezelfde kwaal in zijn been. Sommige ziektes zijn voor ons moeilijk te herkennen. Maar apostuma is een Franse term en betekent abces. Dat had de kleindochter van van de timmerman Tonis Claesz, wonend Inde Bijenkorff aan het Rietveld, aan haar arm. Wat de behandeling zou moeten kosten, is niet ingevuld.
Een deel van zijn boeken ging naar mr. Cornelis van Moerkercken, chirurgijn te Curaçao.

In 1710 kocht kunstschilder Pieter van Ruyven (1651-1719) het pand voor ƒ1725,-. Hij ging er wonen. Het buurhuis, nummer 5, was ook in zijn bezit. Hij was getrouwd met Barbara van Schinne (in 1673 in Schipluiden). Zij overleed in 1709, dus vlak voor Pieter naar Wijnhaven 4 verhuisde. Zijn broer, notaris Willem Jansz van Ruijven, woonde dichtbij, op Wijnhaven 10, nu Wilmers sigarenmagazijn. Pieter ging in de leer bij de Antwerpse barokschilder Jacob (of Hans) Jordaens en specialiseerde zich in plafondschilderingen. Onder meer in het Rijksmuseum (Amsterdam) en in de Lakenhal in Leiden is werk van hem te vinden.

Plafondschildering ‘Amerika’ door Van Ruyven. Collectie Museum Lakenhal

Plafondschildering Afrika. Collectie Museum Lakenhal

De broers Van Ruyven hadden ook nog een achterneef, Pieter Claesz van Ruijven, een rijke brouwerszoon, die bekend werd als de mecenas en patroon van Johannes Vermeer, en die een collectie van zo’n twintig schilderijen van Vermeer in bezit had.

Na de dood van Pieter bleef Wijnhaven 4 in de familie en werd pas in 1776 door zijn kleindochter – die zelf aan het Oude Delft woonde met twee dienstmeiden - verkocht aan Jacobus Swaal. In de koopbrieven van de achttiende eeuw wordt het huis aangeduid als staande „digt bij de Touwbrugge". Dat klopt, want dat is de naam van de brug tussen de Wijnhaven en Oude Langendijk.

Van de familie Boelens
In 1787 is het pand van twee broers, Leonardus en Francis Boelens, die er een winkel hebben. Weer zal het huis lang in dezelfde familie blijven. De twee broers kwamen uit Soerendonk in Brabant en zijn later weer terug gegaan. Door vererving blijft het pand in de familie. Verscheidene zonen en dochters Boelens trouwden met leden van de familie Jansse van Mierlo, ook uit Soerendonk. Zowel de naam Boelens als  Jansse van Mierlo komen we tegen aan de Wijnhaven met een winkel in verf, vensterglas en later ook drogeriën. Vermoedelijk is deze nering door de twee broers opgestart.

Op de kaart Figuratief zien we de achterkant van de Wijnhaven of Wijnstraat. De Touwbrugge wordt genoemd.

In 1832 was de Peperstraat heel smal en stond er een huis extra aan de Wijnhaven.

Aan de grootte van het perceel is weinig veranderd.

Twee keer geveild
In 1868 wordt het pand geveild, en in 1897 gebeurt dat opnieuw. De beschrijving in de advertentie uit 1897 in de Delftsche Courant luidt als volgt:

Winkelhuis met erf waarin gedurende tal van jaren de handel in verfwaren, drogerijen en vensterglas met goed gevolg is uitgeoefend aan de Wijnhaven no 4 nabij de Pepersteeg te Delft; sectie D no 405 groot 1 are 58 centiaren, bevattende beneden winkel met toonbanken, opstand en kantoortje, doorlopende gang, binnenkamer. Doorloop met alkoof, achterkamer en binnenplaats. Boven ruime voorkamer met groot alkoof, keuken en achterkamer. Op de hogere verdieping zolder met voor- en achtervertrek, nog een zolder met vertrekje. Voorts achtergebouw met kamer en  keuken, waarboven drie kleine vertrekken. De meeste kamers zijn van stookplaatsen en kasten voorzien terwijl zich in dit huis vele gemakken o.a. gas- en waterleiding bevinden.
In eigen gebruik
Grondbelasting 1897 f 46,93

Een winkelhuis dus, en het wisselt hierna vaak van eigenaar. In 1922 wordt er weer geveild. De beschrijving van het pand is nu:

Winkelhuis aan de Wijnhaven 4.
Winkel met kantoor, achterkr, open plaats, magazijn, wc.
1e etage: voorkr-alkoof-achterkr, gang, keuken, wc.
2e etage: voorkr-3 slaapkrs, gang, zolder met afgeschoten kamertje.
Grondbelasting f 86,52 Straatbelasting f 21. Aanvaarding 1 augustus 1922

Waarschijnlijk na de laatste verkoop zal de nieuwe eigenaar het pand grondig aangepakt hebben. De voorgevel is kort voor 1900 vernieuwd en verhoogd en wel zo dat het lijkt of er een extra verdieping op het pand gekomen is. De dakconstructie erachter is echter nog 16e eeuws en de overwelfde kelder bleek bij opgraving uit de 15e eeuw te stammen.
In de jaren '90 kwam onder een verlaagd plafond een gaaf Jugendstil plafond (zie foto) te voorschijn, ook dateren van rond 1900. De originele pastelkeuren waren nog aanwezig.

Familie Karper
Tijdens al die wisselingen blijft de winkel er gevestigd en die wordt vanaf 1898 gedreven door de familie Karper. Jacob Karper kwam in 1898 naar Delft. Zijn zoon en later de heer Van den Berg zullen de zaak tot omstreeks 1990 voortzetten. Langzamerhand wordt het wel steeds meer een speciaalzaak in artikelen voor de gezondheid. Er kwam een gaper aan de gevel te hangen. Van “vensterglas” naar “verf en glaswaren”, dan naar “verfwaren, drogeriën en vensterglas” en tenslotte een drogisterij. Dat doet toch weer een beetje denken aan de barbier/chirurgijn mr. Zweer uit 1543.

Links het verdwenen hoekpand van de Gezusters Seuter, dan het huidige Wijnhaven 3, en rechts de drogisterij met de gaper boven de deur.