Oude Delft 137 - 139 | www.achterdegevelsvandelft.nl | |||
![]() | ||||
In de gulden meebael , huis van VOC -investeerder Van Beresteyn en van de bankier Van der Mandele | NB: Klik op de afbeeeldingen voor een vergroting. | |||
Dit
pand, dat nu het achterdecor is van het stadskantoor van Delft, is in
1892 gebouwd in opdracht van de advocaat en bankier mr. Willem Freek
van der Mandele. Zijn twaalfjarig neefje Karel van der Mandele mocht de
eerste steen leggen. Later zou deze neef als mr. dr. Karel Paul van der
Mandele (1880-1975) in Rotterdam furore maken als directeur van de
Rotterdamsche Bank. Hij richtte de economische universiteit op en was
de grote financiële organisator van de wederopbouw van de
gebombardeerde havenstad. Het leverde hem onder meer het
erevoorzitterschap op van de Rotterdamse Kamer van Koophandel en
Fabrieken. Ontwerper van het huis was architect G. van der Kaaden, die het gebouw rijk geornamenteerd heeft in neorenaissance stijl. Om dat huis destijds te kunnen bouwen, werden twee oudere huizen, een grotere nummer139 en een kleinere 137, afgebroken. Waarschijnlijk hadden de bouwer en zijn architect daar toch enige wroeging over, want voor de aankleding van de gevel hebben ze veel ontleend aan de ornamentboeken van de 16de eeuwse Antwerpse architect en kunstenaar Hans Vredeman de Vries. Diens stijlboeken zijn tot aan het eind 19de eeuw gebruikt. Faillissement
Weeshuis Gevelsteen |
![]()
|
|||
Paulus
van Beresteyn Naamgever van ‘de Gulden Meebael’ was Paulus van Beresteyn. Hij kocht het in 1593 voor f 6900, van de boekdrukker Albrecht Hendriksz, die er toen nog een uithangbord aan had hangen met de naam ‘Dansick’ erop. Het was ook toen al een voor Delftse begrippen groot huis, dat in 1600 tien stookplaatsen telde. Van Beresteyn liet, naar de afbeeldingen te zien, in het begin van de 17e eeuw de gevel fors moderniseren en bracht daar ook de nieuwe gevelsteen in aan. Hij bouwde er een nieuwe keuken aan, waarover hij ruzie kreeg met zijn buurman ten noorden, Arent Vrankensz van der Meer en diens echtgenote de bekende weldoenster Clara van Sparwoude. In 1612 kocht hij ook het huis ten zuiden (het oude 137) erbij. | ![]() Pentekening van B.V. v. d. Berch van de voormalige huizen Oude Delft 137 en 139 eind 19e eeuw, naar een foto uit 1879 uit de topografische atlas van het Gemeentearchief Delft.
| |||
![]() | ![]() | ![]() | ||
Paulus
van Beresteyn, in 1612 geschilderd door Michiel Jansz van Mierevelt.
Collectie Kasteel Keukenhof, Lisse. (afbeelding Iconografisch Bureau) | Volkera Knobbert, echtgenote van Paulus van
Beresteyn, geschilderd in 1632 door Michiel Jansz van Mierevelt.
Musée des Beaux Arts in Vienna (Fr) (afbeelding Iconografisch Bureau) | Cornelis van Beresteyn, in 1617 geschilderd door Michiel Jansz van Mierevelt, in particulier bezit. (afbeelding Iconografisch Bureau) | ||
Koopman in
meekrap en kruidnagel Paulus van Beresteyn (1548-1625) was in de begindagen van de 80-jarige oorlog als Haarlemmer naar Delft gekomen en succesvol geworden als handelaar in meekrap, een gewilde rode verfstof. (Vandaar die Meebael = Baal meekrap) Hij trouwde hier een rijke brouwersdochter, Volkje Claesdr Knobbert, en werd tevens de steun en toeverlaat van zijn schoonmoeder Maria Duyst (niet te verwarren met de Maria van Oude Delft 151), die jong verweduwd raakte. Zij dreef de brouwerij De Ham op het Achterom. Bij haar dood was zij een van de meest vermogende vrouwen van Delft, mede door haar beleggingen in landerijen, waaronder boerderij De Ham aan de Rotterdamseweg. Haar schoonzoon zou De Ham later erven en verbouwen, inclusief het hek dat er nu nog staat. Paulus van Beresteyn had ook verstand van geld en behoorde tot de eersten die kapitaal belegden in de Oost-Indische Compagnie en die naast de meekrap ook de kruidnagelen en andere specerijen ontdekte. Voor hij in 1593 zijn huis aan de Oude Delft kocht, woonde hij op de Burgwal in het huis “De Roode Meebael”. Ook Van Beresteyn belegde zijn winsten bij voorkeur in land. Zo verwierf hij onder meer het buiten Ypenburg bij Rijswijk en goederen in Middelharnis. Laatste
wil Zetbaas
van de Prins Lompe
zoon Keizersgracht
| ||||
Geplaatst: 3 decemer 2012 / Laatste wijziging: 2 juni 2020 | ||||
www.achterdegevelsvandelft.nl - Facebook: www.facebook.com/AchterdegevelsvanDelft - Twitter: twitter.com/AchterdgvDelft |