Over veel Delftse huizen, eigenaren en bewoners, is in het verleden al eens gepubliceerd. Op de homepagina van deze website kunt u onder ‘adresverwijzingen’ vele voorbeelden vinden.
Het antieke interieur van Verwersdijk 24-26 is na het overlijden van de eigenaar in 1985 verhuisd naar het Agathaplein. Daar werd de winkel opnieuw ingericht als onderdeel van het museum Prinsenhof. Conservator Loet Schledorn schreef bij die gelegenheid een artikel voor Delf, het cultuurhistorisch magazine voor Delft.
 
   
Verwersdijk 24-26  
Het winkeltje van Kouwenhoven
   
Wij kopen steeds meer bij supermarkten, winkelketens en bouwmarkten. Tegenover de lage prijzen staan de geringe service en vakkennis. De buurtwinkels waar je ook om een praatje of advies kunt komen, verdwijnen uit het straatbeeld. Hoewel de duurdere speciaalzaken weer aan een opmars bezig zijn, lijkt de nostalgische buurtwinkel veroordeeld tot een museaal bestaan. Gelukkig biedt dat wel kansen voor een tweede leven.
Aan het Sint Agathaplein wordt nog een ouderwetse winkel gedreven, het winkeltje Kouwenhoven. Deze winkel was oorspronkelijk gevestigd aan de Verwersdijk, maar na het overlijden in 1985 van de laatste eigenaar hield de winkel op te bestaan. Het complete winkelinterieur is daarop overgebracht naar Stedelijk Museum Het Prinsenhof. In de zuidelijke vleugel van het museumcomplex werd de winkel weer opgebouwd en opengesteld voor publiek. Het winkeltje is vrij toegankelijk en men kan er onder meer terecht voor snoepgoed van vroeger, zoals kaneelstokken en ulevellen. Door de authentieke inrichting waant de bezoeker zich even in het verleden. Naast het interieur van het winkeltje Kouwenhoven, behoort ook dat van de grutterswinkel Verhoeff tot de collectie van het museum. In het Frans Halsmuseum in Haarlem is bovendien het interieur te zien van de Delftse apotheek Straman die aan de Wijnhaven was gevestigd. Enkele oude Delftse winkels blijven zo voor het nageslacht behouden.
Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Er is nu geen winkel meer.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Eigenaar Herstel achter de toonbank.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Foto rond 1900. Deuren open en in het zonnetje staan.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Het winkelinterieur verhuisde naar het museum Prinsenhof. (Coll Beeld en Geluid Archief Delft)

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Panneviszaad, fietskaarsen en teerzwafelzeep
Een kijkje in de inventaris.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Een prijscourant van de fa. Kouwenhoven.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

In 1980 kocht meneer Visser goedkope waterbeits.

 
De oprichting
In1867 kocht J.H. Kouwenhoven het pand Verwersdijk 24/26 om daar met zijn broer een verfwinkel en kolenhandel te beginnen. Kouwenhoven was een meesterverver en glazenmaker. Voor lange tijd was het een familiebedrijf; en zoon van H. J. Kouwenhoven nam het bedrijf over. De kolenhandel verdween in de loop der jaren. In het gemeentearchief wordt het archief van de winkel Kouwenhoven bewaard waarin zich ook enkele stukken uit het begin van de twintigste eeuw bevinden. Een kasboek van de winkel over de jaren 1929-1930 gunt ons een blik in de dagelijkse gang van zaken in de winkel. In het kasboek werden de winkelinkomsten vermeld, naast de betalingen van leveranciers. Ook de advertenties in de lokale en regionale kranten werden uit de kas betaald, alsmede het schoolgeld voor een jonge telg van de familie. De jonge ging naar de ambachtsschool.
 
H. A. Herstel
De winkel was tot in de jaren dertig van de twintigste eeuw een familiebedrijf, hoewel er wel gebruik werd gemaakt van externe geldschieters. Een van deze geldschieters was H.A. Herstel. Begin jaren dertig nam Herstel de winkel over van de familie Kouwenhoven. Behalve voor de waarde van de panden en de winkelinventaris betaalde Herstel ook voor de goodwill.
De nieuwe eigenaar legde zich toe op de verkoop van verf en drogisterij artikelen.
De winkel stond in Delft ook bekend om het grote aanbod van snoepgoed. Een inventaris van de winkel toont de omvang van het assortiment. De winkelvoorraad bestond ondermeer uit grote hoeveelheden verf, stopverf en lak. Onder de drogisterijartikelen vielen bijvoorbeeld Poolse tandpasta, gebitsplaatjes, gonorroespuiten reumatiekwatten en fietskaarsen. Hoe deze artikelen in de winkel waren uitgestald of opgeborgen, kan men tegenwoordig nog zien aan het Sint Agathaplein. Het grootste deel van de daar opgestelde winkelinventaris stamt uit de tijd dat Herstel de winkel beheerde. Het winkelinterieur is al die tijd door hem nauwelijks gemoderniseerd of aangepast.
 
Advies op maat
De belangrijkste reden om tegenwoordig een speciaalzaak te bezoeken is het advies dat men daar krijgt. Vroeger was dit persoonlijk advies vanzelfsprekend. Supermarkten en bouwmarkten waarin een klant zich grotendeels moet redden, bestonden nog niet. Van dit deskundig advies zijn in het archief van de winkel van Kouwenhoven ook nog sporen te vinden. In dit archief bevindt zich een instructieboek voor verf, kwasten en penselen waaruit de winkelbedienden konden putten. Men adviseerde klanten bijvoorbeeld om voor het uitvoeren van schilderwerk en droge periode af te wachten ook voor binnenwerk. Kozijnen op het westen en zuidwesten konden immers doorlaten. Het doorslaan van vocht was echter wel te voorkomen. Men diende daarvoor het houtwerk in de muur te gronden met olieverf en te overgronden met loodwitverf. Ook over de verschillende soorten kwasten konden klanten advies krijgen. Het instructieboek bevat een opsomming van de verschillende soorten kwasten, met tekeningen. Twee hoofdsoorten werden onderscheiden: Hollandse en Brabantse kwasten. De laatste waren te verkiezen boven de Hollandse aangezien zij minder stug waren. De winkelier beschikte over vakkennis maar, niet minder belangrijk, zeker over mensenkennis.
 

Loet Schledorn

 

(Loet Schledorn is tegenwoordig hoofd museale zaken en plv. directeur van het Stedelijk Museum Alkmaar)

 
Archief
Onder nummer 543 is in Archief Delft een deel van administratie en archief van de firma Kouwenhoven, drogisterij en verfwaren, ondergebracht. Het betreft de periode 1925 – 1954.
De administratie bevat o.a. een arbeidsregister, grootboeken, debiteuren- en crediteurenboeken, kasboeken, Postcheque- en giroboeken, bankboeken en een inventaris van aanwezig materiaal. Ook is er het instructieboek over het gebruik van verschillende kwasten, een prijscourant (handgeschreven), een etikettenboek en een verhaal over de achtergronden en aspecten van de overdracht in 1948. Uit de uitgebreide beschrijving van de inventaris, verdeeld over het magazijn en de winkel, blijkt een waarde van ƒ 8535,24.
 
Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Kaart Figuratief 1675. Bij de pijl ongeveer de plaats van het Winkeltje van Kouwenhoven. Situatie 1832. Hier is de Pluympot een doodlopend straatje. Aan de kant van de Pluympot is het perceel bebouwd.
 
Diep perceel
Het gaat bij Verwersdijk 24 – 26 om een diep perceel, dat doorloopt tot het straatje er achter, de Pluympot. De Pluympot, een naam die in de vijftiende eeuw al werd gebruikt, maar waarvan de herkomst duister is, is een straatje tussen Rietveld en Doelenplein. Vroeger liep het dood en kon je niet bij het Doelenplein komen. De doorgang werd in 1903 gemaakt, in verband met de bereikbaarheid van de schouwburg op het Doelenplein.
Perceel en huis of huizen komen al voor in de huizenadministratie, die in 1585 werd opgezet. Als eigenaren worden onder andere genoemd de chirurgijn Dirck Playsier, de zilversmid Lieven van der Poel, en de kapitein Symon Elsevyer.
Kennelijk is er op enig moment ook een relatie geweest met een herberg of caféachtige onderneming. In een verkoopbrief van rond 1648 staat in de marge aangetekend: “D / alhier gebracht van folio 553v en verheelt aan het huis op folio 522 / met een kaatsbaan, balhuijs en tuintje daar achter van Magteld Balbiaan, weduwe van Lourens van Erkel, behoort hebbende aan haar huijs 't welk zij aan haar selven behoud staande aan de oostzijde van de Verwersdijk. Lourens, en na zijn dood Magteld, waren in ieder geval ook eigenaren van Verwersdijk 24 – 26.
 
Samenstelling Piet van der Eijk.
 
nadere informatie over Verwersdijk 24-26
laatste wijziging 18-04-2012