Tramkade 14, Den Hoorn
Het I H S monogram boven kelderramen  
   
Vanaf de weg te zien zijn er bij Tramkade 14 vier kelderluiken, waarboven de letters “IHS” zijn geschilderd. Boven die letter is een kruis afgebeeld. “IHS” wordt ook wel het Christusmonogram genoemd.
Pater Dries van der Akker S.J. heeft onderzoek gedaan naar dit teken, wat resulteerde in een 60 pagina’s tellende publicatie.
Een zeer korte samenvatting:
De letters “IHS” zijn bij zeker 40 boerderijen te vinden boven de melkkelderramen, soms in combinatie met een kruis(je.) Het embleem behoort bij de Jezuïeten die zich rond 1592 in Delft vestigden. Op afbeeldingen of geschriften van Jezuïeten vind je dit kenmerk bijna altijd terug. De meest gangbare verklaring voor het aanbrengen van dit teken bij boerderijen is dat de boeren geloofden dat een kruis boven de melkkelderramen de melk zou beschermen. Het kruis houdt duivel op afstand van melk en zuivel.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Het kruis en de letters IHS herinneren aan de Jezuïeten, die in Delfland geliefd waren. Volgens overlevering houdt het kruis de duivel uit de buurt.

 
Na de reformatie (rond 1570, na de beeldenstorm) werd het katholieke geloof verboden. Pas in de 19e eeuw kregen katholieken weer meer ruimte voor de eigen geloofsbeleving. Volgens de geschiedenisboekjes was de Jezuïetenorde geliefd onder de katholieke bevolking en bij de boeren. Omdat men voor deze voorkeur wilde uitkomen, werden de letter “IHS” toegevoegd in een gevel. Soms volstond men met alleen het kruisje. Het komt ook voor dat alleen de letters werden aangebracht.
 
Voor de letters bestaat verschillende uitleg:
In Hoc Signo betekent in combinatie met het kruis: in dit teken zal je overwinnen
Iesus Hortator Santorum betekent: Jezus, de Vermaner der Heiligen
Iesus Hominum Salvator: Jezus Mensenredder
 
terug naar het verhaal