Koornmarkt 65 www.achterdegevelsvandelft.nl.
Hotel de Ark, jarenlang apotheek, vroeger koopmanshuis NB: Klik op de afbeeeldingen voor een vergroting

Het huis dat nu de ingang biedt aan hotel De Ark is voor die tijd tussen 1911 en 1973 een apothekerswinkel geweest van de achtereenvolgende apothekers Fischer, Gerrevink en Kastein. Met zijn flinke kelder en curieuze lage zolderraampjes moet het van oorsprong een oud pand zijn, al is er aan de gevel in de 19e en begin 20e eeuw het nodige gemoderniseerd.
De zoldervensters op kniehoogte verraden dat hier ooit een trapgevel moet hebben gezeten, ook al is de zolderkap intussen een keer vernieuwd en afgevlakt. Vermoedelijk dateert het huis in essentie, zoals de meeste huizen aan de gracht, uit de zestiende eeuw.

Koopman-regent
In de periode 1550-1600 woonde op deze plek Cornelis Pietersz Beaumont. De Beaumonts waren in die tijd een koopmansfamilie, van wie verschillende leden op de gracht woonden, onder meer Cornelis broer Ansem in De Gulden Cop. Cornelis was een man van aanzien, die namens de familie in het stadsbestuur zat. Hij was verschillende malen havenmeester over Delfshaven, zowel voor de Opstand tegen de Spanjaarden als daarna, en enkele malen schepen. Ook was hij éénmaal stadsthesaurier (schatkistbewaarder) in 1584 en tegen het einde van zijn leven meerdere malen weesmeester. Daarnaast was hij lange tijd rentmeester over de bezittingen van het Gasthuis. Zijn vrouw, Neeltje Joostendr, was ‘moeder’ bij het Gasthuis. Vermoedelijk had hij daarnaast nog zijn eigen koopmansnering. Hij was in elk geval geen brouwer, zoals veel van zijn collega-bestuurders. Na zijn generatie begon de invloed van de Beaumonts in het stadsbestuur af te nemen, mede omdat een groot deel van de familie het katholieke geloof trouw bleef. Ook van Cornelis is niet bekend dat hij tot de Hervormde kerk is toegetreden.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Jaren ’60. Midden rechts de apotheek. (Coll. Prooper)

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Het Gasthuis. Beaumont was er rentmeester, zijn vrouw Neeltje ‘moeder’. (Coll. Delft Archief)

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Een ingekleurde ansicht van de Koornmarkt
(Collectie Prooper).


De drukkerij rond 1900 (foto TU Album).

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Koornmarkt 65 op een tekening.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
De Nickersteeg door, aan het eind links af. Het vijfde huis moet het huidige Koornmarkt 65 zijn. In 1832 een diep pand met een binnenplaats. Nu is de binnenplaats een stukje verschoven.

Verkocht aan de buurman
Na de dood van Beaumont (ook wel Bemont) werd het huis verkocht aan de buurman Simon van Groenwegen, die op de Oude Delft schuin daarachter de brouwerij De Dubbele Cruys exploiteerde (Zie daarvoor Oude Delft 48 en 50-52), niet te verwarren met een huis van diezelfde naam op de Koornmarkt van de koopman Claes van Adrichem ter hoogte van het huidige Koornmarkt 103.
Van Groenewegen bezat in die dagen ook het naastgelegen Koornmarkt 67. In het haardstedenregister van 1600 staat dit pand dan ook te boek als ‘de voorhuisinge’ van De  Dubbele Cruys. Het was toen sinds kort verhuurd aan Jacob Abrahamsz Graswinckel, die gehuwd was met Maria Berckel. Van hen beiden is nog een geschilderd portret bewaard.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Jacob Graswinckel, geschilderd in 1602. (Particuliere coll.)
Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Maria Berckel, de tweede vrouw van Jacob Graswinckel,in 1628. (Vermoedelijk door Michiel van Mierevelt, particuliere coll).

Ook Graswinckel kwam uit een bekende familie van regenten, brouwers en kooplieden. Hij was zelf regent bij het Weeshuis, de Latijnse School, de Kamer van Charitate (armenzorg) en het Fraterhuis (na de Reformatie een kostschool en opleidingsfonds voor aanstaande predikanten). Hij had duidelijk wel gekozen voor de nieuwe religie. Ook hij zat daarnaast in de handel. Toen zijn eerdere vrouw in 1597 overleed hadden zij samen nog geld zitten in een ‘cargasson’ (scheepslading) naar Guinea.
Halverwege de 17e eeuw werd het huis formeel afgesplitst van het familie-eigendom van de Van Groenewegens op de Oude Delft. Het kwam toen overigens in handen van familieleden van Graswinckel die er op dat moment zelf niet meer woonden, voor zover tot nu toe bekend.

Oom Louis
In de tweede helft van de 17e eeuw woonde hier Louis Heinsius. Hij was de oom van Antonie Heinsius, de latere grote staatsman van het Tweede Stadhouderloze Tijdperk, in zijn tijd (omstreeks 1700) een van de meest invloedrijke politici van Europa. Oom Louis was ook een bekwaam ambtenaar, maar wel op een iets bescheidener niveau, namelijk als secretaris van de Weeskamer. In die functie administreerde hij alle bezittingen van de vele wezen in de stad, zowel uit arme als rijke families. Zijn vrouw Catharina Pauw was net als haar voorgangster moeder bij het Gasthuis, en ook bij het Weeshuis.

Doktersweduwe
In de 18e eeuw zijn de weduwe en de twee ongetrouwde dochters van dokter Daniel de Bries lange tijd de bewoonsters. De dokter was al overleden, toen de weduwe het huis kocht. De Bries was in de jaren 1685-1705 onder meer stadsgeneesheer en doctor anatomicus. Dat laatste hield in dat hij medisch onderricht diende te geven aan de chirurgijns in het Theater Anatomicum bij de Stads Doelen. Zijn zoon Wijnand zou zich later ook als arts vestigen in de Choorstraat.
Over de bewoners van de periode 1760-1870 weten we weinig meer dan namen. De status van het pand lijkt inmiddels wat gedevalueerd, zoals voor meer huizen op deze oude statige gracht geldt.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Advertentie uit de Delftsche Courant van 15 mei 1890.

Drukkerij
In 1873 werd het pand aangekocht door de drukker Johannes Mulder. Het wordt dan één van de opmerkelijk vele drukkerijen en aanverwante bedrijven die zich zo’n honderd jaar geleden op de gracht zijn gaan vestigen. Voor de Tweede Wereldoorlog werd wel gekscherend gesproken over de Delftse Fleetstreet, als verwijzing naar de beroemde krantenstraat van Londen.
In 1911 maakte de drukkerij, inmiddels van Koumans, plaats voor de bovengenoemde apotheek. Die functiewisselingen van het pand gingen uiteraard met diverse verbouwingen gepaard. Bij het ontstaan van hotel De Ark in de jaren ’70 werden de panden Koornmarkt 61, 63 en 65 achter de gevel onderling doorgebroken.

Kees van der Wiel

Nadere informatie over Koormarkt 65
Geplaatst: 2009 / Laatste wijziging: 21 april 2021
 
www.achterdegevelsvandelft.nl - Facebook: www.facebook.com/AchterdegevelsvanDelft - Twitter: twitter.com/AchterdgvDelft